Filmy z kraju: Rumunia
Czas trwania: 90 min.
Cechą charakterystyczną najnowszych bałkańskich filmów jest wzrost jakości produkcji filmowej, światowa dystrybucja i udział w wielu ważnych festiwalach filmowych. Warto wspomnieć „Kurę”, wybraną przez Europejską Akademię Filmową najlepszym krótkometrażowym filmem 2014 roku oraz "Balkon", który od czasu premiery na Festiwalu Filmowym w Wenecji w 2013 roku, został pokazany w 120 krajach. Co się nie zmieniło, to unikalne podejście reżyserów do bieżących tematów, charakterystycznych dla ich krajów i kultury, a także typowo bałkańskie zwierzenia. Oryginalność historii z codziennego życia mocno odzwierciedla język filmowy, który przybliża je publiczności. Autorzy mają możliwość opisania swoich codziennych przeżyć i dzielenia się nimi z innymi. Blok Balkan Blues został specjalnie przygotowany dla widzów ŻUBROFFKI, wśród których dominują młodzi ludzie, jak to zapamiętałem z mojej ostatniej wizyty w Białymstoku. Mam nadzieję, że rozsmakują się oni w tych krótkich filmach z "bałkańskiej krainy opowieści".
Program:
Excursie, dir./reż. Adrian Sitaru, Romania 2014, 19'
Ballkoni, dir./reż. Lendita Zeqiraj, Kosovo 2013, 21'
The Turist, dir./reż. Ariel Shaban, Bosnia and Herzegovina 2014, 13'
Mamci i Udice, dir./reż. Luka Popadić, Switzerland, Serbia 2014, 10'
The Chicken, dir./reż. Una Gunjak, Germany, Croatia 2014, 15'
Czas trwania: 128 min.
Od lat: 15
Reżyseria: Cristian Mungiu
Obsada: Adrian Titieni
Czas trwania: 114 min.
Reżyseria: Calin Peter Netzer
Czas trwania: 108 min.
Od lat: 15
Reżyseria: Radu Jude
Czas trwania: 110 min.
Reżyseria: Siergiej Łoźnica
Siergiej Łoźnica w najnowszym fabularnym filmie "Donbas" w hipnotycznym, pełnym groteski stylu, zabiera nas w podróż przez kolejne kręgi piekła wojny hybrydowej we wschodniej Ukrainie. Noworosja - państwo-widmo, rządzone przez watażków, istniejące tylko dzięki wsparciu mitycznej matki - Rosji. Tu propaganda uchodzi za prawdę, wojna za pokój, a nienawiść deklarowana jest jako miłość. Łoźnica zrobił film na wskroś nowoczesny. Odwołuje się do tego, jak dziś postrzegamy świat - często pokawałkowany na dziesiątki filmików, które scrollujemy z rosnącą obojętnością. Film, podzielony na 13 segmentów, będący galerią osobliwych postaci, zmierza ku szokującemu finałowi. "Donbas" to opowieść o współczesnym człowieczeństwie i cywilizacji w dobie post-prawdy i fake-newsów, o każdym z nas.
Czas trwania: 106 min.
Od lat: 18
Reżyseria: Radu Jude
Zdobywca Złotego Niedźwiedzia na ostatnim Berlinale, filmowy traktat o pornografii, obsceniczności i perwersji. "Niefortunny numerek…" opowiada o wycieku seks-taśmy i konsekwencjach, jakie upublicznienie małżeńskich zabaw w sypialni będzie miało dla Emi, nauczycielki w prestiżowym liceum. Prowokacyjny, błyskotliwy, kipiący gniewem i nieodparcie przy tym zabawny film Radu Jude bierze na warsztat zjawisko paniki moralnej, obnażając towarzyszącą jej hipokryzję, ignorancję i autorytarne ciągoty. Co tu jest bowiem "naprawdę" obsceniczne: widok osób uprawiających za obopólną zgodą seks czy może sportretowana tu nędza miasta, zdewastowanego przez dziki kapitalizm i nacjonalistyczną ideologię? Czy perwersyjna jest nauczycielka, czy może samozwańczy trybunał święcie oburzonych rodziców, który zebrał się w szkole, by ją osądzić? Wypełniony archiwaliami "Niefortunny numerek…" jest katalogiem tej prawdziwej pornografii: politycznej, religijnej, klasowej, szerzącej się bezwstydnie pod szlachetnymi hasłami. Prawdziwe powody do wstydu – przekonuje Jude – znajdziemy na naszych ulicach i w naszych własnych podręcznikach historii.
Czas trwania: 104 min.
Od lat: 16
Reżyseria: Jasmila Žbanić
Jasmila Žbanić pokazuje w tym poruszającym dramacie, przeboju festiwalu w Wenecji, jedną z najczarniejszych kart współczesnej historii Europy – masakrę w Srebrenicy. Główną bohaterką jest tłumaczka (Jasna Duričić) – ktoś między zagubionymi stronami, starająca się scalić świat zmierzający ku zagładzie. Klasyczną, męską optykę wojny zastępuje nieoczywiste spojrzenie kobiet – głównej protagonistki oraz urodzonej w Sarajewie bośniackiej reżyserki. To film, który zostaje mocno w głowie, porusza do żywego, rozszarpuje serca widzów. Ale robi to nie na zasadzie terapii wstrząsowej, lecz subtelnie, dzięki przemyślanej konstrukcji, rewelacyjnej reżyserii (to najlepszy film Žbanić od czasu berlińskiego sukcesu Grbavicy), genialnego montażu Jarosława Kamińskiego. Nominowaną do Oscara Aidę powinno się pokazywać obowiązkowo w szkołach, także naszych, jako ostrzeżenie i humanistyczną lekcję współczesnej historii.