Filmy z kraju: Norwegia

Tytułowa świnia Gunda mieszka na farmie i właśnie została mamą gromadki prosiąt. Kamera Kossakowskiego obserwuje z bliska pierwsze tygodnie ich życia: niezgrabne wspinaczki po potężnym ciele matki, by sięgnąć do pełnego mleka sutka; przepychanki przy śniadaniu i radosne taplaniny w błocie. Kamera pracuje na wysokości zwierzęcych oczu, więc i my przyjmujemy perspektywę prosiaków i ich mamy, a z czasem także krów i kur, które Kossakowski również filmuje. Jednonogi kogut spoglądający tęsknie za ogrodzenie podwórza, prosiaczek-ciapa, który zawsze zostaje z tyłu, wąchająca liście młodej brzozy krowa – każda z pokazanych tu istot ma swój charakter i temperament; swoją fascynującą historię.

Las Huckybucky to przyjemne miejsce do życia dla wszystkich zwierząt. Wśród nich jest całkiem spora grupa myszy, którym wtórują Mikołaj Myszowspinacz i Morten Myszodrewniak. W lesie obowiązuje jednak brutalne prawo natury i mniejsze zwierzęta muszą chronić się przed znacznie większymi drapieżnikami. Szczególnie niebezpieczny jest lis Marvin, który uwielbia polować na – zdawałoby się – bezbronne myszki. Kiedy lis próbuje zjeść babcię Mortena Myszodrewniaka, przyjaciele postanawiają działać. Chcą wprowadzić ustawę o życiu wszystkich zwierząt w zgodzie i zaprzestaniu zjadania się nawzajem. Podejmują się prawdziwego wyzwania przekonania wszystkich drapieżników do nowej idei.

Kiedy Louis Sroka dowiaduje się o tradycyjnym Wyścigu Serów, pomiędzy jego rodzinną i sąsiednią wioską, koniecznie chce wziąć w nim udział. W końcu będzie miał szansę udowodnić sobie, że jest mistrzem wyścigów. Rozemocjonowany stawia zakład, że jego drużyna wygra. Na szali kładzie dom i warsztat swojego przyjaciela wynalazcy Alfiego, na które ma chrapkę jego przeciwnik, szef lokalnej fabryki serów. Louis nie ma wątpliwości, że jego drużyna wygra. Mina mu zrzednie, kiedy okaże się, że w drużynie przeciwnej pojawia się wielki goryl…

Julie wkrótce kończy trzydzieści lat i jest pełna życiowej energii, ale ma też pełno życiowych rozterek. Jest szczęśliwa z Akselem, utalentowanym i odnoszącym sukcesy zawodowe rysownikiem, ale ich spojrzenie na wspólną przyszłość nieco się różni. Kiedy na przypadkowej imprezie Julie poznaje Eivinda i spędza z nim całą noc, zaczyna zastanawiać się, czy ten młodszy od niej, pewny siebie i odrobinę szalony chłopak nie jest właśnie tym, czego potrzebuje w życiu.

Turo ma 25 lat i mieszka w małej wiosce na północy Finlandii. Jego jedyną pasją jest śpiew w metalowym zespole Impaled Rektum. Panowie grają razem od 12 lat i nigdy nie dobrnęli do zagrania koncertu. Pewnego dnia odwiedza ich szef wielkiego metalowego festiwalu z Norwegii. Członkowie zespołu podejmują decyzję - teraz albo nigdy. Kradną furgonetkę, zabierają perkusistę ze szpitala psychiatrycznego i ruszają na festiwal. Zanim jednak dojdzie do pierwszego w ich życiu występu przed publicznością czekają ich przygody z fińską policją, norweską armią i osławioną jednostką "Delta".

Jasmila Žbanić pokazuje w tym poruszającym dramacie, przeboju festiwalu w Wenecji, jedną z najczarniejszych kart współczesnej historii Europy – masakrę w Srebrenicy. Główną bohaterką jest tłumaczka (Jasna Duričić) – ktoś między zagubionymi stronami, starająca się scalić świat zmierzający ku zagładzie. Klasyczną, męską optykę wojny zastępuje nieoczywiste spojrzenie kobiet – głównej protagonistki oraz urodzonej w Sarajewie bośniackiej reżyserki. To film, który zostaje mocno w głowie, porusza do żywego, rozszarpuje serca widzów. Ale robi to nie na zasadzie terapii wstrząsowej, lecz subtelnie, dzięki przemyślanej konstrukcji, rewelacyjnej reżyserii (to najlepszy film Žbanić od czasu berlińskiego sukcesu Grbavicy), genialnego montażu Jarosława Kamińskiego. Nominowaną do Oscara Aidę powinno się pokazywać obowiązkowo w szkołach, także naszych, jako ostrzeżenie i humanistyczną lekcję współczesnej historii.