Przekraczając granice – dokumentalne kino etnograficzne

2 grudnia 2021, 18:30

sala widowiskowa Miejskiego Domu Kultury

DKF KINOCHŁON zaprasza na pierwszy pokaz filmowy w nowej sali widowiskowej Miejskiego Domu Kultury! W czwartek 2 grudnia o godz. 18:30 obejrzymy zestaw filmów krótkometrażowych wyprodukowanych przez Stowarzyszenie Krusznia, które od 15 lat działa na terenie Suwalszczyzny zajmując się propagowaniem kultury ludowej i tradycyjnej muzyki regionu. Grupa działa jako medium, sprzyja spotkaniom młodego pokolenia z wiejskimi muzykantami, śpiewakami i artystami ludowymi. Organizuje festiwale, potańcówki, warsztaty i kolędowania. Poza nagraniami dźwiękowymi i fotografią to właśnie film stał się dla Kruszni podstawowym środkiem przekazu dokumentalnych treści o mocno etnograficznym wydźwięku. Okruchy ludzkich historii, które udało się zarejestrować podczas ostatnich 15 lat to uniwersalna opowieść o człowieku niezależnie od jego narodowości, czy przynależności etnicznej. Realizacje filmowe Stowarzyszenia Krusznia powstawały m.in. na Litwie i Białorusi, w Szwecji, Estonii i Stanach Zjednoczonych.
I właśnie do obejrzenia historii o naszych ludziach – o ludziach stąd oraz do odkrywania niezwykłości, a zarazem zwyczajności kolei ich losów chcemy Państwa zaprosić.

Plakat: „Przekraczając granice” – dokumentalne kino etnograficzne

Reżyseria:

Obsada:

"Primum non nocere - Opowieść o Zielarzu znad Rospudy"

 2021, czas trwania: 20'40"
Reżyseria i zdjęcia: Kuba Pietrzak
Pomysł i opracowanie: Marcin Halicki
Dokument biograficzny o jednej z ciekawszych postaci okolic Raczek nad Rospudą. Aleksander Karaś, uczestnik dwóch wojen (rosyjsko-japońskiej i I wojny światowej). W ramach wiedzy którą pozyskał w Moskwie jako sanitariusz, wrócił w rodzinne strony i rozpoczął wieloletnią działalność zielarska i lecznicza. Pomógł niezliczonej rzeszy osób, uratował wiele ludzkich istnień w czasach gdy w PRLu, na prowincji kulała opieka medyczna. Mimo braku dyplomu, władze komunistyczne przymykały oko na jego praktykę i pozwalały mu leczyć ludzi. Cieszył się olbrzymią estymą wśród lokalnej społeczności a informacje o nim przekazywane były z ust do ust dzięki czemu pacjenci zjeżdżali do Małych Raczek z najodleglejszych miejsc w Polsce. To historia o altruizmie i potrzebie pomocy ludziom w ponadczasowym wymiarze.


"Tu gdzie jestem"

2011, czas trwania: 19'40",

Reżyseria i zdjęcia: Kuba Pietrzak
Grupa przyjaciół u progu dorosłości obnaża wady i zalety życia na prowincji. Za co kochają miejsce gdzie przyszło im dojrzewać, za co je nienawidzą? Jakie plany snują na przyszłość? Co trzeba zrobić, aby wyrwać się w wielki świat i jak szczęśliwie powrócić? Pośród malowniczych plenerów Suwalszczyzny powstał dokument o miłości do tego co lokalne i bliskie ale też o konfrontacji marzeń z rzeczywistością. W wielogłos nastolatków wpleciony jest punkt widzenia seniorki, artystki ludowej - Stanisławy Czuper z Wysokiego. Film nominowany za zdjęcia do nagrody polskiego kina niezależnego im. J. Machulskiego.


"Kraina Wolności",

2012, czas trwania: 4'10",

Reżyseria i zdjęcia: Kuba Pietrzak
Pomysł i opracowanie: Marcin Zieliński
Mikrodokument o potomkach polskich emigrantów połowy XIX wieku w Teksasie. Nadal mówią po polsku, choć ich język jest pełen archaizmów i zapożyczeń z języka angielskiego. Mimo upływu stulecia, nadal czuja się Polakami i odczuwają dziwną i niewytłumaczalną więź z krajem, w którym nigdy nie byli. Kraina Wolności to projekt, który powstał w oparciu o jeden dzień zdjęciowy w środkowym Teksasie i był w założeniu wstępem pitchingowym o pozyskanie środków z MSZ na pełnowymiarowy film dokumentalny. W tej formie został wyróżniony podczas konkursu o nagrodę im. Strzeleckiego Muzeum Emigracji w Gdyni.


Dwie krótkie formy zrealizowane podczas badań terenowych stowarzyszenia Krusznia w ramach projektu "Dorzecze Niemna - Śladami Oskara Kolberga". To interdyscyplinarna ekspedycja w poszukiwaniu melodii, tańców, obyczajów - okruchów dawnego świata, rozsypanych gdzieś na wschodnich rubieżach, na trójstyku granic Polski, Litwy i Białorusi. Dwie niezwykłe postaci, które poświęciły życie muzyce. Łączy je uniwersalna cecha muzykanta ludowego: dystans do świata i nadzwyczajna wrażliwość na to co piękne i dobre. Stowarzyszenie Krusznia otrzymało II nagrodę przyznawaną przez Polskie Radio w konkursie Fonogram Źródeł w 2014 roku za wydawnictwo z muzyką i filmami z tej półrocznej ekspedycji.

"Akordeonista z Naliboków",

2013, czas trwania: 5'21"
Tu czas płynie spokojnie. Nad kolorowymi wiejskimi chatami smętnie dominuje stara pordzewiała wieża strażnicza. Obecnie pusta. Naliboki - mała miejscowość w obwodzie mińskim, niegdyś należąca do dóbr Radziwiłłów, gdzie założono słynną w regionie hutę szkła. Miejscowość doczekała się swojej piosenki. Autorem jest lokalny akordeonista niewidomy na jedno oko. Stanisław Hodyl pamięta czasy, jak grało się za Polaka, Niemca i Rosjanina. Zbiera stare instrumenty i przy okazji wszystko co może przydać się później. Na akordeonie też gra wszystko - od starodawnych polek i oberków, po kołchozowy folk a kończąc na własnej twórczości. Naliboki to także nazwa jednej z lepszych białoruskich wódek.

"Człowiek-orkiestra",

2013, czas trwania: 6'20"
Jewhienij Zinkiewicz z małej białoruskiej wioski pośród pól i lasów to człowiek niezwykły. Pełen niespożytej energii, i pogody ducha - zawsze skory do pogawędek. Jak z rękawa sypie anegdotami i wierszykami uśmiechając się przy tym niczym szuler. W prasie napisali o nim "Człowiek - orkiestra z Bobrów", bo w pojedynkę obsługuje 3 instrumenty jednocześnie. Wioski, w której mieszka próżno szukać na współczesnych mapach. Trzeba się zdać na wiedzę miejscowych. Albo uważnie nastawiać ucha - gdzie gra orkiestra.

Gośćmi pokazu byli:

Fotografia: Marcin Halicki
Fot. KOH

Rocznik 1981. Urodzony w Augustowie absolwent miejscowego II Liceum Ogólnokształcącego. Z zawodu pedagog, z pasji regionalista, animator kultury, działacz społeczny. Autor filmów dokumentalnych, książek, artykułów, wystaw i wydarzeń kulturalnych popularyzujących dziedzictwo kulturowe regionu. Założyciel Raczkowskich Archiwaliów- najstarszego archiwum społecznego na Suwalszczyźnie. Członek Stowarzyszenia Jamiński Zespół Indeksacyjny. Miłośnik Suwalszczyzny, dobrego filmu i wędkarstwa.
Fotografia: Kuba Pietrzak

dokumentalista, montażysta filmowy, realizator. Pochodzi z Bydgoszczy, od 35 lat mieszka w Warszawie. Od zawsze zafascynowany ruchomymi obrazami. Pierwsze filmy z animacji poklatkowej tworzył w wieku 10 lat. Łączy podróżowanie z filmem. Przez kilka lat przemierzał Polskę jako realizator tworząc programy telewizyjne dla TVN (Legendy PRL, Jak tor ruszyć, Doktor Łapa, W więzieniu). Wraz z Mikołajem Molendą nakręcił w Norwegii "Łowców Przygód"- dokument podróżniczy realizowany od Bergen po Lofoty.  Sercem związany z Suwalszczyzną, gdzie współtworzy Stowarzyszenie Krusznia - formalną grupę, która od 15 lat zajmuje się utrwalaniem muzycznej kultury tradycyjnej regionu. W ramach tej działalności powstał szereg filmów realizowanych na Suwalszczyźnie, ale też na Litwie, Białorusi i w Szwecji.  W chwili obecnej zajmuje się głównie montażem filmowym. Ostatnia duża forma dokumentalna: "Agonia" w reżyserii Tomasza Knittla otrzymała nagrodę publiczności na Warszawskim Festiwalu Filmowym w 2020 roku oraz nagrodę za najlepszy dokument na 58. Międzynarodowym Festiwalu Telewizyjnym Golden Prague w Czechach (2021).

Realizacja strony: Rafał Rowiński